Cây Xoài: Những bước cần thiết để trồng và chăm sóc cây thành công trong vườn nhà
Xoài là một loại hoa quả nhiệt đới, đặc biệt thích hợp với điều kiện thời tiết ở Việt Nam, do đó, nó có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt, mang lại nhiều lợi ích. Vì vậy, xoài là một trong những loại cây ăn quả phổ biến nhất hiện nay. Hãy cùng Vuontudong tìm hiểu cách trồng và chăm sóc hiệu quả nhất nhé!
Đặc điểm, nguồn gốc cây Xoài
Cây Xoài, hay còn gọi là Mangifera Indica L theo tên khoa học, thuộc họ Anacardiacae.
Nguồn gốc cây xoài
Xoài có nhiều giống khác nhau, trong đó có 2 nhóm giống cơ bản là nhóm xoài Ấn Độ (hạt đơn phôi) và nhóm xoài Đông Nam Á (hạt đa phôi), với nhóm xoài đơn phôi thường cho trái quanh năm.
Loại xoài được chia ra theo công dụng của cây là: xoài ăn quả, xoài cảnh và xoài cho bóng mát. Mặc dù khác nhau về loại và công dụng, nhưng hình thái của cây xoài không có nhiều khác biệt.
Cây xoài có nguồn gốc từ các nước nhiệt đới châu Á và hiện đã được trồng rộng rãi ở nhiều nước khác trên thế giới. Tại miền Nam Việt Nam, xoài là cây được trồng phổ biến với nhiều giống và loại khác nhau.
Đặc điểm hình thái
Cây xoài là loại cây thân gỗ lớn, có chiều cao từ 15-20m. Tán cây xoài rộng hay hẹp phụ thuộc vào giống của cây, nhưng thường có đường kính tương đương với chiều cao cây. Rễ của cây xoài thường phân bố ở tầng đất 0-50cm và tập trung trong phạm vi khoảng 2m từ gốc, chúng có chức năng cố định cây, hút nước và dinh dưỡng nuôi cây.
Lá của cây xoài mọc so le, nguyên, dạng lá đơn, có chiều dài từ 15-30cm và chiều rộng từ 5-7cm. Lá có mặt trên màu xanh đậm nhẵn bóng, mặt dưới nhạt hơn với gân chính và hệ thống gân phụ hình xương rõ ràng.
Cây xoài có thể ra 3-4 đợt chồi trong một năm, tùy theo giống, tuổi cây, tình trạng dinh dưỡng và thời tiết. Cây con sẽ ra nhiều đợt chồi hơn so với cây đang cho quả, trong khi cây già lại rất khó ra chồi. Mỗi lần ra lá, cành xoài dài thêm 20-30cm, và lá non sẽ chuyển xanh hoàn toàn sau khoảng 35 ngày.
Hoa xoài mọc từng chùm dài khoảng 30cm ở ngọn cành, với rất nhiều hoa nhỏ màu vàng nhạt. Mỗi chùm thường có 2 loại hoa: hoa lưỡng tính và hoa đực. Xoài là loài cây thụ phấn chéo, phụ thuộc chủ yếu vào sự thụ phấn của côn trùng.
Quả xoài thuộc dạng quả hạch, có kích thước khá lớn, hạch dẹt, hình thận, cứng và trên có những thớ sợi. Khi quả xoài còn sống, chúng có màu xanh lá, xanh ngọc hoặc màu trắng xanh, trong khi khi chín, chúng có màu vàng hấp dẫn, có vị chua ngọt và mùi thơm đặc trưng được nhiều người yêu thích, và được xem như một loại quả quý.
Xoài có khả năng chịu đựng nhiệt độ từ 10 đến 46 độ C, nhưng môi trường thích hợp nhất cho sự phát triển của cây là nhiệt độ từ 24 đến 27 độ C. Tuy nhiên, nhiệt độ cao kết hợp với độ ẩm không khí cao có thể gây hại cho sự phát triển của cây xoài.
Cây xoài có những loại nào?
Cây loại xoài ăn quả có đặc tính và hình thái tương tự như xoài thường, nhưng lại được chia thành nhiều giống khác nhau để tạo ra những quả xoài có hình dạng và vị khác nhau:
Xoài Cát Hòa Lộc
Xuất xứ từ Hòa Lộc-Cái Bè-Tiền Giang, có giá trị thương phẩm cao vì trái ăn ngon, dạng trái đẹp, trọng lượng trung bình từ 450-500gr. Nếu được chăm sóc tốt, cây xoài 20 năm tuổi có thể cho năng suất hơn 300kg.
Xoài Cát Chu
Phổ biến ở Đồng Tháp, có chất lượng ngon, năng suất rất cao (xoài trên 30 năm tuổi cho năng suất từ 800-1.200kg/cây/năm), trọng lượng trái trung bình 250-350 gr, và thường được nhân giống bằng ghép mắt hoặc ghép cành.
Xoài Xiêm
Loại này không phổ biến bằng các giống khác, nhưng trái ngon tương đương với xoài Cát Hòa Lộc và cho năng suất cao do tỷ lệ đậu trái nhiều hơn. Cây xoài Xiêm có tuổi thọ và sức sống bền bỉ hơn.
Xoài Bưởi
Được trồng từ hạt, giá cây giống rẻ, nhưng chất lượng trái kém và ít được chú ý.
Xoài Thái Lan
Là một giống xoài quý được nhập khẩu từ Thái Lan. Sau khi được trồng ở Việt Nam, giống xoài này đã chứng tỏ khả năng thích nghi tốt với môi trường nước ta và cho ra quả có chất lượng và năng suất rất cao, vì vậy giá của nó cũng không hề rẻ.
Xoài Thái Lan có thịt dày và hạt lép hoặc rất nhỏ. Vị của nó ngọt và mùi thơm đậm, ít chua. Khi ăn xoài Thái Lan xanh, người ta cũng cảm nhận được vị ngọt thoang thoảng của nó, và khi ăn xoài chín thì vị ngọt của nó trở nên rõ rệt hơn. Loại xoài này có thể ăn chín hoặc còn xanh đều rất thơm ngon.
Một số giống xoài nhập nội đang được khảo nghiệm và trồng thử, như xoài Đài Loan, xoài trứng, xoài không hạt, xoài Nam Dork Mai, xoài Pan Cul Sị, xoài Khiêu xa vơi, xoài Sok-a nan,… đã thích nghi được khí hậu Việt Nam.
Cách trồng cây Xoài trong vườn nhà
Muốn trồng và chăm sóc cây xoài một cách tốt nhất, bạn nên làm theo các bước sau:
Loại đất trồng
Để tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cây xoài, khu vực trồng xoài cần được kiểm tra và xử lý phù hợp. Một số công việc cần được thực hiện bao gồm:
- Dọn sạch cỏ và rác trên bề mặt đất.
- Xới đất để tạo độ tơi xốp.
- Cải tạo đất bằng cách sử dụng các phương pháp kiểm tra và cải thiện độ pH của đất và nên được duy trì trong khoảng 5.5 – 7.0, nếu nằm ngoài khoảng này thì cần tiến hành các biện pháp cải tạo phù hợp trước khi trồng xoài.. Cần trồng thêm một số loại cây họ đậu để tăng độ đạm.
- Đào các hố trồng với kích thước 60x60x60 cm, bón vào mỗi hố 20-30 kg phân chuồng, 1kg lân, 0.1 kg kali, 0.5 kg vôi bột và tưới đủ lượng nước. Sau đó, lấp đất lại.
Ngoài ra, cần lưu ý rằng nếu khu đất trước đó đã được trồng các loại cây lâu năm khác, thì nên để đất được nghỉ ít nhất nửa năm trước khi bắt đầu trồng xoài.
Phương pháp trồng
Thực tế, có nhiều phương pháp và kỹ thuật trồng xoài khác nhau, mỗi phương pháp đều có những lợi thế riêng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về hai kỹ thuật trồng xoài phổ biến nhất:
Phương pháp xuống giống cây con
Phương pháp xuống giống cây con là việc trồng hạt xoài giống và chăm sóc chúng trong điều kiện lý tưởng cho đến khi cây đạt độ cao tiêu chuẩn, sau đó mới được trồng ở vùng đất canh tác.
Các bước thực hiện bao gồm đào hố mới, cắt lớp nilon bọc ngoài bầu ươm, đặt cây xoài non vào vị trí đào sẵn, vun đất xung quanh, tưới nước và cắm cọc cố định cây.
Phương pháp ghép nhân giống
Phương pháp ghép nhân giống là việc ghép một bộ phận của giống xoài bạn muốn trồng vào các gốc xoài địa phương có sẵn để rút ngắn thời gian ra quả và tăng sức chống chịu của cây.
Các bước thực hiện bao gồm chuẩn bị các dụng cụ cần thiết, lựa chọn cành ghép và gốc chất lượng, cắt một lát dài 5-6cm trên gốc và đuôi cành ghép, ghép cành vào gốc, bọc lại bằng nilon và dây, và liên tục quan sát và loại bỏ những mối ghép không phát triển tốt. Phương pháp ghép nhân giống nên được thực hiện vào lúc khí hậu mát mẻ và ít mưa để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của cây xoài.
Nước tưới
Trong giai đoạn trồng mới, cây xoài cần được tưới nước mỗi 3 ngày. Tuy nhiên, khi cây đã phát triển và bộ rễ đủ mạnh, ta có thể kéo dài thời gian giữa các lần tưới và điều chỉnh theo tình hình thời tiết để đảm bảo độ ẩm cho đất.
Khi cây bắt đầu ra quả và có bộ rễ tốt, không cần quan tâm đến thời gian tưới. Nếu thời tiết nắng nóng và khô hạn kéo dài, bạn có thể tưới thêm nước để bảo vệ cây.
Cắt tỉa cành và tạo tán
Thực hiện cắt tỉa cành và tạo tán có nhiều mục đích khác nhau, bao gồm hạn chế chiều cao để cây tập trung phát triển cành lá và quả, loại bỏ những cành sâu già cỗi giúp cây phát triển khỏe mạnh, cắt tỉa những cành mọc quá sát hoặc khó ra quả, và loại bỏ các cành vụn từ mùa thu hoạch trước. Thường thì việc cắt tỉa nên được thực hiện 1-2 lần mỗi năm, tùy thuộc vào tình trạng thực tế phát triển của cây trồng.
Bón phân
Để cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cây trồng, nên bón phân định kỳ hàng năm. Với cây trồng này, bạn có thể bón khoảng 200-400g phân NPK 16-16-8 và khoảng 200g phân urê mỗi gốc. Việc bón phân này nên chia ra làm 2 lần, đầu và cuối mùa mưa để đảm bảo hiệu quả.
Có thể bón theo lỗ hoặc rải đều xung quanh gốc theo phạm vi của tán và cách gốc từ 0,3-0,5m. Điều quan trọng là cần theo dõi thời điểm bón phân và lượng phân cần bổ sung để đảm bảo cây trồng phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh.
Kết luận
Vuontudong đã đưa đến cho bạn tất cả thông tin cần thiết liên quan đến việc trồng và chăm sóc cây xoài tại nhà. Chúng tôi hy vọng những chú ý trên sẽ giúp ích cho bạn.
