Cách trồng và chăm sóc cây tía tô tại nhà

Với hương vị thơm ngon độc đáo và nhiều công dụng tốt cho sức khỏe và sắc đẹp, rau tía tô đã trở thành món ăn được yêu thích của chị em phụ nữ từ lâu. Tuy nhiên, liệu việc trồng loài rau quốc dân này có thực sự đơn giản hay không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây của Vuontudong nhé!

Cây tía tô là gì?

Rau tía tô, hay còn gọi là Tử tô, Tô ngạnh, Tô diệp, trong tiếng Anh được gọi là Perilla mint. Cây được phân bố chủ yếu từ vùng núi Himalayas và lan rộng đến Đông Nam Á. 

• Đây là một loại cây thân thảo, có chiều cao trung bình từ 0.5 đến 1m. Cây đặc biệt vì toàn thân đều có tinh dầu thơm và lông. 
• Lá tía tô mọc đối, mép khía răng, mặt dưới thường có màu tím tía, đôi khi cả hai mặt đều tím, nâu hoặc xanh lục có lông nhám.
• Hoa mọc ở đầu cành, nhỏ xinh, có màu trắng hoặc tím tùy thuộc vào giống. Khi hoa tàn, cây sẽ cho ra những quả nhỏ hình cầu.

Hiện nay, loại cây này có nhiều giống khác nhau, từ màu sắc cho đến hình dạng lá. Tuy nhiên, giống tía tô lá xoăn được coi là có giá trị cao nhất. Loại rau này được ưa chuộng tại các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc. 

Công dụng mà tía tô mang lại

Tía tô là một loại rau gia vị có mùi thơm đặc trưng không thể nhầm lẫn và được sử dụng rộng rãi trong ngành ẩm thực của nhiều quốc gia, đặc biệt là Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. 

Tại Việt Nam, lá tía tô thường được dùng tươi để ăn sống hoặc trộn vào các món gỏi, và đôi khi cũng được sử dụng trong món canh hoặc món cuốn.

Đây không chỉ là một loại rau gia vị, mà còn có nhiều công dụng trong việc điều trị một số bệnh da liễu, bao gồm cả mề đay, kháng khuẩn, kháng viêm và tăng cường hệ miễn dịch. 

Ngoài ra, lá tía tô còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất, bao gồm vitamin A, B1, B4, B6, C, sắt và kẽm, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh tim, chống viêm, làm lành vết loét và giảm lượng axit trong dạ dày.

Một trong những tác dụng đáng chú ý khác là có thể hỗ trợ chữa bệnh gút hiệu quả. Do đó, thêm loại rau này vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp giảm triệu chứng của bệnh gút một cách tự nhiên.

Đây cũng là một loại cây có nhiều lợi ích đối với phụ nữ, đặc biệt là ở Nhật Bản, vì nó có khả năng giúp giảm cân và làm trắng da. Tóm lại, đây không chỉ là một loại rau gia vị thơm ngon mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe và làn da.

Kỹ thuật trồng rau tía tô tại nhà 

Thời vụ trồng tía tô thích hợp

Bạn có thể trồng quanh năm nhưng để đảm bảo cho cây phát triển tốt nhất, bạn nên trồng vào vụ Xuân (từ tháng 2 đến 4) và vụ Thu (từ tháng 8 đến 9). Những tháng này có thời tiết ấm áp, không quá nắng nóng và có mưa nhẹ.

Chuẩn bị giống

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại giống tía tô khác nhau, từ lá thẳng cho đến lá xoăn. Do đó, bạn có thể tùy theo sở thích ăn uống của mình để chọn giống rau phù hợp nhất. 

Ngoài ra, khi mua hạt giống về, để đạt hiệu quả nảy mầm tốt, bạn có thể làm theo:

• Ngâm hạt giống trong nước ấm (tỷ lệ 2 sôi : 3 lạnh) trong 2-5 giờ để tăng độ ẩm cho hạt. 
• Bước tiếp theo là rửa sạch hạt giống và ủ ấm trong khăn cho đến khi thấy hạt bắt đầu nảy mầm. 
• Sau đó bạn có thể tiến hành gieo ngay.

Chuẩn bị dụng cụ trồng

Nếu trồng rau tía tô trong chậu, trước tiên cần chuẩn bị một chậu trồng có độ sâu tương đối lớn, như các loại chậu nhựa mềm, hoặc thùng xốp. Bạn nên chọn chậu có lỗ để cây có thể thoát nước tốt và tránh ngập úng.

Chuẩn bị đất trồng

Để trồng tía tô, đất cần đáp ứng tiêu chí sạch, tơi xốp, giàu dinh dưỡng và khả năng giữ và thoát nước tốt. 

Có thể phối trộn đất theo tỉ lệ 3 đất sạch: 3 phân hữu cơ (phân trùn quế, phân bò, phân gà…) : 2 giá thể trấu hun : 2 giá thể mụn dừa. 

Tuy nhiên, để tiết kiệm thời gian và không cần suy nghĩ nhiều về loại phân bón hoặc giá thể phù hợp cho cây, có thể sử dụng đất sạch hữu cơ dành riêng cho rau ăn lá. Đất này đã được phối trộn từ nguồn nguyên liệu hữu cơ và trải qua quá trình ủ vi sinh để kích thích hệ vi sinh vật phát triển và hạn chế mầm bệnh gây hại. 

Sau khi chuẩn bị đất, đổ vào thùng xốp hoặc chậu trồng không quá đầy để tiện cho việc chăm sóc.

Tiến hành trồng

Có thể trồng rau tía tô bằng phương pháp giâm cành, nhưng độ sống sót thường rất thấp do rau dễ bị mất nước. Vì vậy, cách tốt nhất để trồng là ươm hạt và cấy cây con vào đất trồng. Việc trồng từ cây con sẽ giúp cây phát triển nhanh hơn và với mật độ phù hợp hơn.

Bạn có thể sử dụng giá thể mụn dừa hoặc giá thể trấu hun để ươm hạt. Để ươm hạt, bạn nên cho giá thể vào các khay nhựa hoặc khay xốp ươm hạt chuyên dụng. Tiếp đó là đặt hạt vào giữa các lỗ rồi phủ nhẹ lại bằng giá thể ươm. 

Thường xuyên tưới nước để đất đủ ẩm và giúp hạt nảy mầm nhanh hơn. Để đất đủ ẩm cần thiết, bạn nên tưới một lớp nước vừa phải và xới đất đều. Sau đó, cấy cây con vào đất với khoảng cách cây cách cây hàng cách hàng 10-15cm. Và cuối cùng, bạn có thể che nắng cho cây bằng rơm rạ, mụn dừa hoặc lưới che nắng để cây không mất nước. Khi cây đã có 2-3 lá và thân khá cứng cáp, bạn có thể trồng cây ra đất.

Cách chăm sóc cây rau tía tô 

Chế độ nước

Để đạt hiệu quả tốt khi trồng tía tô tại nhà, việc tưới nước phải được thực hiện đúng cách và hợp lý. 

• Khi mới trồng, để tăng khả năng nảy mầm và tránh mất nước khi cây còn yếu, bạn nên tưới nước hai lần mỗi ngày vào buổi sáng và chiều. 
• Khi cây đã lớn và phát triển, bạn có thể giảm số lần tưới xuống còn một đến hai lần mỗi tuần, tùy vào thời tiết. Nếu có thể, bạn nên tưới cây vào buổi sáng thay vì chiều tối, để tránh tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm bệnh.

Hàm lượng dinh dưỡng

Các loại rau gia vị thường rất nhạy cảm với phân bón vô cơ. Nếu sử dụng quá nhiều phân bón này, rau không chỉ mất đi hương vị và dinh dưỡng đặc trưng, mà còn có thể gây hại cho sức khỏe nếu không được sử dụng đúng cách. 

Vì vậy, để đảm bảo rau sạch, bạn có thể sử dụng các loại phân bón hữu cơ đã qua xử lí như phân bò, phân gà Nhật, phân trùn quế, phân hữu cơ,…

Sau khi trồng rau khoảng 10 – 15 ngày và rễ đã ổn định, bạn có thể bón phân định kỳ 2 tuần/ lần. Và có thể kết hợp với các loại phân bón lá hữu cơ như phân đạm cá, rong biển, phân bánh dầu dạng nước để tăng cường hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng. 

Sau khi bón phân, lưu ý tưới lại bằng nước sạch để đảm bảo cây không bị cháy lá.

Sâu bệnh hại

Các loại sâu bệnh hại thường gặp ở cây tía tô:

Bệnh gỉ sắt

Đây là căn bệnh thường gặp do nấm Puccinia nakanishikii gây ra. Để khắc phục bệnh này, bạn nên dọn cỏ thường xuyên, tưới nước đúng cách và sử dụng thuốc trừ nấm bệnh.

Sâu xanh, sâu khoang, bọ trĩ, rầy xanh…

Tuy tía tô ít bị sâu hại tấn công nhưng nếu xuất hiện, bạn có thể sử dụng dịch tỏi, Neem Chito hoặc bắt trực tiếp,…

Thu hoạch

Thời gian sinh trưởng của cây khá ngắn, chỉ sau 40 ngày trồng bạn đã có thể thu hoạch được những cành tía tô thơm ngon. Thu hoạch có thể được thực hiện bằng cách nhổ toàn bộ cây hoặc cắt cây ở gốc, để lại độ cao từ 5 đến 7cm để cây có thể phát triển tiếp. 

Kết luận

Sau khi đọc bài viết này, bạn không chỉ biết được tác dụng của cây tía tô mà còn hiểu thêm về cách trồng và chăm sóc của loài thảo dược này. Hãy cùng Vuontudong tìm hiểu thêm nhiều thông tin bổ ích với các loại cây trồng khác nhé!