Cẩm nang trồng và chăm sóc bắp cải: Tất tần tật mọi điều bạn cần biết

Bắp cải là một loại rau quen thuộc được sử dụng trong nhiều món ăn của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, việc trồng loại rau này không phải dễ dàng và chỉ phù hợp với một số khu vực cụ thể. Vậy, cách trồng cải bắp tại nhà như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này của Vuontudong.

Mô tả sơ bộ về cây bắp cải

• Tên tiếng Anh/Tên khoa học: Bắp cải
• Tên khoa học: Brassica oleracea L.
• Thuộc họ Cải: Brassicaceae
• Thuộc bộ Cải hay Mù tạc: Brassicales

Lá 

Bắp cải là một loại rau có nhiều lớp lá dày cuộn quanh cuống. Tùy vào từng loại khác nhau, lá của nó sẽ cuộn chặt hoặc rời nhau, lá nhẵn, phẳng hoặc có nhiều nếp gấp và hơi cong. Lớp lá ngoài thường có màu xanh lá đậm hơn những lá bên trong.

Cải bắp có chỉ số diện tích lá cao, hệ số sử dụng nước rất lớn và có bộ rễ chùm phát triển mạnh. Đặc biệt ở cải bắp có khả năng phục hồi bộ lá khá cao. 

Các thí nghiệm đã cho thấy khi cắt 25% diện tích bề mặt lá ở giai đoạn trước cuốn bắp, năng suất vẫn đạt 97-98% so với không cắt. Điều này khẳng định việc phun thuốc hoá học trừ sâu tơ lứa 1 trong nhiều trường hợp là không cần thiết.

Cây 

Cây bắp cải có thân to và cứng, mang vết sẹo của những lá đã rụng. Lá xếp ốp vào nhau thành đầu, phiến lá màu lục nhạt hay mốc mốc và có một lớp sáp mỏng, có những lá rộng với một thuỳ ở ngọn lớn, lượn sóng.

Hoa 

Vào năm thứ hai, cây ra hoa. Chùm hoa ở ngọn mang hoa màu vàng có 4 lá đài, 4 cánh hoa, cao 1,5-2,5cm, 6 nhị với 4 dài, 2 ngắn.

Quả

Quả của cải bắp là quả hạp có mỏ, dài khoảng 10cm, chia thành 2 ngăn, hạt nhỏ xấp xỉ 1,5mm.

Các loại rau bắp cải

Bắp cải xanh

Đây là loại phổ biến nhất. Nó có lá mỏng cuộn chặt, đầu tròn, màu xanh nhạt đến xanh đậm. Vị của nó dịu và mát.

Bắp cải tím

Cải bắp tím có vị dịu và ngọt hơn, thích hợp dùng trong các món salad và xào. Lá của nó cứng hơn lá cải bắp xanh do thời gian trồng lâu hơn và có màu tím đậm.

Cải Xa-voa

Cải Xa-voa là loại cải bắp có lá xoăn, với phần đầu lá màu xanh lá đậm rồi nhạt dần. Lá mềm, có vị dịu và ngọt, được coi là một trong những loại ngon nhất, nhưng chỉ xuất hiện theo mùa.

Cải bruxen 

Cải bruxen – loại bắp cải nhỏ, có lá cuốn chặt, đường kính dưới 5cm, hình dáng và mùi giống cải bắp xanh. Được đặt tên theo thành phố Brussels, Bỉ. Nên chọn những bắp bruxen nhỏ để đảm bảo mùi vị ngon.

Cải thảo

Cải thảo là loại cải bắp thường dùng trong các món salad và rau, giàu vitamin C và được trồng quanh năm ở châu Á, California và Hawaii. Có hai loại cải thảo khác nhau: “đầu bếp” và “Chihili”. Cả hai loại này đều có lá lớn hơn các loại khác và được bán ở các cửa hàng thực phẩm và chợ đầu mối. 

Tên gọi khác của cải thảo là “cải bắp Trung Quốc”, “cải thìa”, “cải bắp Bắc Kinh”, “cải bắp tientsin”, “hakusai”, “pe tsai” hoặc “wong bok”.

Chuẩn bị vật tư trồng bắp cải 

Trồng cải bắp không quá khó khi bạn thực hiện theo các bước sau:

Đất trồng

Để trồng cải bắp, cần sử dụng đất giàu chất hữu cơ, tơi xốp và có khả năng thoát nước tốt. Độ pH đất tốt nhất cho sự phát triển của cải bắp là từ 6,5 đến 6,8.

Nếu muốn tự trộn đất, bạn có thể sử dụng công thức sau: 4 phần đất : 3 phần phân trùn : 2 phần mụn dừa : 1 phần trấu hun. Sau đó trộn đều với 1 muỗng Trichoderma và ủ kỹ trước khi trồng.

Để trồng tiện lợi hơn, bạn có thể sử dụng đất sạch hữu cơ được thiết kế đặc biệt cho rau ăn lá, rất phù hợp để trồng.

Chậu trồng

Bạn cần sử dụng chậu sâu và rộng có độ sâu ít nhất 20cm. Hãy đảm bảo đục lỗ ở đáy chậu để nước có thể thoát ra dễ dàng.

Ươm hạt giống

• Ngâm hạt giống trong nước ấm (2 nước sôi: 3 nước lạnh) và ủ trong khăn ẩm khoảng 8 tiếng.
• Sử dụng giá thể trồng đã chuẩn bị và gieo 2 hạt trên mỗi khay ươm hoặc ly uống nước mía. Phủ nhẹ giá thể lên trên và tưới giữ ẩm.
• Sau khoảng 2-3 tuần khi cây lên được 2 lá thật, chọn cây khỏe mạnh, cao và tỉa bỏ những cây yếu hơn.
• Bứng cây trồng vào chậu lớn khi cây đã có 5-6 lá thật và cao từ 7-10cm.

Cách trồng bắp cải

Để trồng cải bắp, bạn có thể làm theo các bước sau:

• Đổ đất tự trộn hoặc đất sạch vào chậu đầy.
• Đặt chậu trồng ở nơi có đầy đủ ánh sáng mặt trời, ít nhất 4 tiếng mỗi ngày.
• Trồng cây cải bắp con sâu vào chậu, đặt thân cây 2,5-5cm dưới hai lá thật. Khoảng cách giữa các cây là 45cm, các hàng cách nhau 60cm nếu trồng trên chậu dài, còn trên chậu tròn thì trồng 1 cây trên mỗi chậu. Khoảng cách lớn giúp cây phát triển tốt và cho bắp to hơn khi trưởng thành.
• Sau khi trồng, dùng bình nước tưới đẫm cho cây.

Chăm sóc bắp cải

Tưới nước

Nên tưới nước thường xuyên vào sáng sớm và chiều mát khi trời nắng khô. Sau đó, có thể giảm lượng nước xuống còn một lần mỗi ngày.

Bón phân

• Với đất tự trộn: Sau khi cấy trong 15 ngày đầu tiên, nên sử dụng thay phiên phân hữu cơ trùn quế, phân gà và phân dê cho cây. Sau đó, lặp lại cứ 15 ngày bón phân một lần, bổ sung thêm nước vo gạo và các loại phân hữu cơ tự ủ như GE chuối, đạm cá,… Lần cuối cùng bón phân cho cây là khi lá đã cuốn xong.
• Với đất sạch SFARM: Trong 50 ngày đầu, không cần bổ sung dinh dưỡng, chỉ cần chăm tưới. Khi cây bắt đầu cuốn lá thì bổ sung các loại phân hữu cơ như trùn quế, phân gà, phân dơi và GE chuối,…

Làm cỏ

Sau khoảng 40-50 ngày tuổi, cải bắp sẽ cao khoảng 20cm. Cần tiến hành vun gốc, làm sạch cỏ cho cây và tủ một lớp rơm lên gốc để giữ ẩm.

Ngày thứ 45-50 là lúc cây bắt đầu cuốn bắp, cần chú ý châm nước thường xuyên và bón phân đầy đủ.

Sâu bệnh hại trên bắp cải

Bạn nên chú ý đến các loại sâu bệnh hại để tìm cách phòng trừ giúp loại cây này.

Các loại sâu hại

Các loại sâu gây hại phổ biến bao gồm: 

• Sâu tơ: Sử dụng các loại thuốc như Cyperkill, Oncol, Pegasu, và Sokupi.
• Sâu xanh bướm trắng: Sử dụng các loại thuốc như Delfin WG, Ratoin, Cymerin, và Biocin.
• Bọ nhảy: Sử dụng các loại thuốc như Sokupi và Actara.

Các loại bệnh hại

Bệnh thối nhũn

Bệnh thối nhũn bắp cải do nấm gây ra thể hiện với các chấm nhỏ mất màu, rồi bị nhũn và thối lá từ trên xuống, với lớp tơ trắng phủ vết bệnh và mùi khắm. Đối với bệnh do vi khuẩn, sẽ gây héo lá vào buổi trưa, bệnh gây thối mềm trong lõi cây, rồi lan ra cả bắp, và vết bệnh cũng có mùi khắm nặng. 

Bệnh đốm lá

Bệnh đốm lá ở cải bắp là do nấm sẽ tạo thành vết bệnh tròn, màu tím đậm, sau chuyển nâu đen hoặc nâu có viền vàng. 

Bệnh cháy lá bã trầu

Bệnh cháy lá bã trầu do vi khuẩn sẽ tạo thành vết bệnh màu đỏ, hình tam giác đỉnh là gân lá, và khi gặp khô hanh thì giòn, ẩm bị nhũn ra. 

Bệnh sưng rễ

Bệnh sưng rễ do nấm Plasmodiophora brassicae Wor tạo các nốt sần, u bướu trên rễ, gây héo vàng lá, cây phát triển kém và không tụ bắp. 

Để phòng trừ các bệnh này, cần sử dụng giống khỏe chống bệnh tốt, trồng luân canh cây khác, loại bỏ cây giống bệnh, bón vôi khi gặp chân đất chua, vun gốc sau mỗi lần bón thúc và tưới để cây ra rễ mới phát triển tốt. 

Ngoài ra, có thể dùng các thuốc trị bệnh như Rovral 50WP, Validacin 3L, Bennomyl 50WP, Anvil 5SC, Starner 20WP, Kasumin 2L, New Kasuran 16.2 WP, Antracol 70WP, Score và Trichoderma trộn cùng phân chuồng khô để phòng ngừa bệnh sưng rễ. 

Đồng thời, không nên xới đất, làm đứt rễ hoặc vặt lá gốc nếu gặp trời mưa, diệt sâu xanh và không tưới nước vào chiều mát khi bệnh thối nhũn xuất hiện.

Thu hoạch bắp cải

Thời gian thu hoạch phụ thuộc vào giống, nhưng thường kéo dài từ 80 đến 180 ngày kể từ ngày gieo hạt hoặc từ 60 đến 105 ngày kể từ ngày cấy. 

Để thu hoạch được cải bắp có vị ngọt hơn, nên thu hoạch vào thời tiết mát mẻ vào sáng sớm hoặc chiều tối. Để dễ xử lý, nên chặt bắp ở vị trí cao, gần thân và loại bỏ lớp lá xanh bên ngoài, sau đó rửa sạch và để ráo.

Kết luận

Vuontudong đã chia sẻ đầy đủ thông tin chi tiết về cách trồng bắp cải tại nhà. Vì vậy, bạn có thể bắt tay vào trồng ngay không cần chần chừ. Chúc bạn thành công!