Tất tần tật về rau đay: Cách trồng, chăm sóc và sử dụng

Rau đay là một món ăn phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam. Tuy nhiên, bạn đã từng tự đặt câu hỏi về lợi ích thực sự và cách trồng của rau đay chưa? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu thêm!

Đặc điểm sinh thái cây rau đay

Rau đay là một loại rau thường xuất hiện trong ẩm thực Việt Nam. Tên khoa học của nó là Corchorus olitorius L. và thuộc họ Đay (Tiliaceae). Tại Việt Nam, loại rau này được phân thành hai loại: rau đay tía (có thân tía) và rau đay trắng (có thân trắng). 

Mô tả cây rau đay

• Cây rau đay có thể mọc hoang hoặc trồng trong đất ẩm ướt và nắng. 
• Thân cây là loại thân gỗ nhỏ, không phân nhánh nhiều, có chiều cao trung bình khoảng 1-2m. 
• Lá cây có hình trứng dài, nhọn, mép lá có hình răng cưa đều và mặt dưới lá có 3-5 gân nổi trồi lên. 
• Hoa của cây rau đay là loại hoa nhỏ màu vàng, thường mọc riêng lẻ ở kẽ lá. 
• Quả có hình trụ, có 5 sóng dọc và bên trong chứa hạt có dạng hình lê, có 5 cạnh khi cắt ngang.

Cây rau đay phân bố ở đâu?

Hiện nay, cây rau đay được trồng rộng rãi tại Việt Nam, với mục đích chủ yếu là để sử dụng trong ẩm thực. Vì vậy, không quá khó để tìm thấy loại cây này để sử dụng trong điều trị bệnh. 

Ngoài Việt Nam, cây rau đay cũng được trồng ở nhiều nước khác trên thế giới như châu Mỹ và châu Phi,…

Tác dụng của rau đay

• Nhuận tràng, phòng ngừa táo bón
• Thông tiểu, phòng tránh viêm đường tiết niệu
• Tiêu độc, giải nhiệt
• Rau đay cho trẻ ăn dặm chống còi xương
• Kháng viêm
• Sơ cứu vết thương

Kỹ thuật trồng rau đay cho người mới

Bạn nên tham khảo cách trồng mà Vuontudong đã tổng hợp lại bằng các cách sau:

Thời điểm trồng rau đay

Vì rau đay là loại cây thích hợp với khí hậu ấm áp, ôn hòa và chịu nắng, thời vụ trồng chủ yếu diễn ra vào vụ xuân và thu. Thời gian gieo trồng thường từ tháng 3 đến tháng 7, và thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 9. Trong trường hợp gieo hạt và trồng cây vào mùa lạnh, rau đay sẽ phát triển chậm và cây sẽ bị cằn cỗi. 

Nhiệt độ lý tưởng cho sự phát triển của rau đay nằm trong khoảng từ 25 đến 30 độ C. Việc chọn thời điểm trồng rau đúng là điều rất quan trọng trong kỹ thuật trồng rau đay.

Chuẩn bị nguyên vật liệu

Bạn cần chuẩn bị đầy đủ các bước sau:

Vị trí trồng

Ngoại cảnh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây, vì vậy cần lựa chọn nơi trồng phù hợp. Ánh sáng và nước là hai yếu tố cần quan tâm khi chọn vị trí trồng.

Rau đay thích ánh sáng tán xạ và có khả năng chịu bóng râm, do đó trồng rau đay ở nơi cường độ sáng mạnh và nhiệt độ cao có thể làm cây sinh trưởng khó khăn. Vị trí trồng cũng nên có khả năng thoát nước tốt, dễ tưới tiêu và giữ ẩm thường xuyên cho đất. 

Độ ẩm thích hợp cho đất là từ 75 – 80%. Chọn vị trí trồng là một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng trong kỹ thuật trồng rau đay, vì vậy cần chú ý khi lựa chọn.

Đất trồng 

Rau đay có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, tuy nhiên, nó sẽ phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, màu mỡ và đặc biệt là đất cát pha, đất phù sa ven sông hay đất thịt nhẹ. 

Trước khi gieo, đất trồng cần phải được cày cuốc, phơi nắng cho thoáng đất và làm đất nhỏ, tơi xốp và sạch cỏ dại. Sau đó, bạn làm luống rộng 1-1.2m, cao khoảng 20-25cm và rãnh luống rộng khoảng 25-30cm.

Cung cấp dưỡng chất cho đất trước khi gieo trồng là bước không thể thiếu. Bạn nên bón lót đất bằng phân hữu cơ như phân trùn quế, phân bò, phân gà kết hợp với phân vô cơ bao gồm đạm, kali và lân. 

Khi bón lót, bạn nên bón phân vào mặt luống ở độ sâu 7-10cm hoặc trộn đều với đất trước khi gieo trồng. Từ đó, giúp cho việc nảy mầm và sinh trưởng phát triển của rau đay được tốt hơn.

Hạt giống

Bạn nên lựa chọn những hạt giống chắc, không bị nấm mốc và mua chúng ở những công ty và cửa hàng bán hạt giống có uy tín, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và thời gian sử dụng còn dài.

Sau khi mua hạt giống, bạn có thể gieo trực tiếp vào đất hoặc ủ hạt trước. Việc ủ hạt giống giúp loại bỏ được hạt lép và tăng độ nảy mầm của hạt. Bạn chuẩn bị nước ấm với tỉ lệ 2 sôi 3 lạnh, sau đó ngâm hạt trong nước khoảng 4 – 5 tiếng trước khi vớt ra để ráo và chuẩn bị gieo.

Gieo hạt rau đay

Khi gieo hạt trên ruộng hoặc vườn, bạn có thể sử dụng hai phương pháp sau:

• Gieo vãi: Rải đều hạt trên toàn bộ mặt luống, lượng hạt sử dụng trên một đơn vị diện tích sẽ nhiều hơn so với gieo hạt theo hàng. Tuy nhiên, việc chăm sóc không được thuận tiện bằng phương pháp gieo hàng nhưng mật độ của rau sẽ cao hơn và thời gian thu hoạch sẽ nhanh hơn.
• Gieo hàng: Với cách gieo hàng, bạn sẽ rạch các hàng với khoảng cách 35 – 40cm. Ưu điểm của phương pháp này là giúp cho việc chăm sóc dễ dàng hơn, tuy nhiên, mật độ trên đơn vị diện tích sẽ thấp hơn so với phương pháp gieo vãi.

Sau khi đã gieo hạt, bạn cần sử dụng đất bột để rải đều trên mặt luống (với phương pháp gieo vãi) hoặc rải trên hàng (với phương pháp gieo hàng) để phủ lên hạt. Độ dày của lớp đất phủ trên hạt khoảng 0,5cm. 

Chăm sóc rau đay

Để trồng rau đay thành công, chăm sóc cây là một yếu tố quan trọng và bạn cần chú ý đến nó suốt quá trình trồng. 

Tưới nước và cắt tỉa cây

Nếu cây được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và độ ẩm, rau đay sẽ phát triển mạnh và nhanh chóng. Hãy tưới cây vào buổi sáng và chiều tối mỗi ngày và tỉa các chỗ cây thưa để trồng dặm khi cây có 3-4 lá thật. Nếu bạn gieo rau đay hàng, hãy xới và vun đất quanh gốc cây và nhặt cỏ dại. 

Khi cây cao khoảng 20cm, bạn nên tỉa cây sao cho khoảng cách giữa các cây là 25-30cm vì rau đay có nhiều nhánh và tán rộng. Những cây nhổ ra có thể sử dụng để nấu canh. Khi cây cao khoảng 30cm, bạn có thể bấm ngọn để cho cây phát triển. Việc tỉa và nhổ cây là quan trọng trong kỹ thuật trồng rau đay.

Bón phân

Để đảm bảo cho cây phát triển tốt và cho năng suất cao, bạn cần bón đầy đủ dinh dưỡng cho cây trong suốt quá trình trồng. Khi cây có 2-3 lá thật, bón thúc lần đầu với phân hữu cơ hoai mục, đạm, lân. 

Khi cây có 4-5 lá thật, bón thúc lần 2. Bón thúc lần 3 với đạm và kali khi tỉa định cây. 

Nếu cây sinh trưởng kém sau khi thu hái, bạn nên bón thêm dinh dưỡng. Bạn cần sử dụng phân hữu cơ và kali khi bón phân. Nếu sử dụng phân vô cơ, bạn cần ngưng bón đạm, lân và kali trước khi thu hái ít nhất 10 ngày.

Sâu bệnh hại

Trong quá trình chăm sóc rau, bạn cần chú ý đến vấn đề sâu bệnh. Sâu hại chủ yếu của rau đay là sâu khoang, tuy nhiên chúng không ảnh hưởng nhiều đến sự sinh trưởng phát triển của cây. 

Bạn nên tiến hành bắt sâu và ngắt ổ trứng sâu bằng cách thủ công và vệ sinh ruộng vườn. Rau đay có thể bị bệnh thán thư trên cây khi cây còn non hoặc bị chết do úng.

Kết luận

Không chỉ là một nguyên liệu thơm ngon được nhiều người yêu thích, rau đay còn được sử dụng như một bài thuốc thần kỳ cho sức khỏe. Hy vọng thông qua bài viết của Vuontudong, mọi người sẽ có thêm sự lựa chọn cho việc trồng và chăm sóc những loại cây tốt cho sức khỏe